IBD bij Honden: Het Integraal 5-Stappenplan naar Duurzame Remissie en Levenskwaliteit
- Miranda Kelders
- 30 okt
- 11 minuten om te lezen
Heb jij van je dierenarts te horen gekregen dat jouw hond IBD heeft? Je bent niet de enige. Als integraal orthomoleculair therapeut voor honden, zie ik in mijn onlinepraktijk steeds vaker eigenaren die vastlopen met deze chronische darmziekte.
Herken je dit? Je zit met je handen in het haar, slaapt slecht en vraagt je constant af of jouw hond nog wel kwaliteit van leven heeft. De zoveelste reguliere behandeling bracht geen blijvend resultaat, of de klachten kwamen in heftiger vorm terug. Je voelt je machteloos en je weet gewoon echt niet meer wat je moet doen. Wat het beste is voor je maatje.
Maar er is hoop! Dit artikel geeft je niet alleen de nodige duidelijkheid, maar biedt een unieke, integrale aanpak naar remissie met behulp van 'het Integraal 5-Stappenplan voor Honden met IBD'. Deze aanpak gaat fundamenteel verder dan symptoombestrijding en richt zich op de aanpak van de onderliggende oorzaken.
We leggen de focus op 4 onmisbare pijlers:
Het herstellen van de darmbarrière.
Het creëren van een gezond microbioom.
Het oplossen van essentiële nutriëntentekorten.
Het kalmeren van de darm-hersenas (stressmanagement).
Ons doel is helder: een duurzame remissie en de levenskwaliteit van je hond borgen.
Mijn eigen IBD-hond Jémie heeft mij geleerd hoe belangrijk een integrale aanpak is, en deze ervaring heeft mede geleid tot de ontwikkeling van dit plan.
Overzicht
IBD bij Honden versus Chronische Enteropathie
De Echte Oorzaken van IBD
De Vaak Vergeten Rol van Micronutriënten
Waarom Chronische Stress de Remissie Blokkeert
Van Puzzel naar een Integraal Plan
Het Integraal 5-Stappenplan
Mijn Persoonlijke Lessen
Conclusie
IBD bij Honden versus Chronische Enteropathie: De Grote Verwarring in Diagnose
Inflammatory Bowel Disease (IBD) is een beschrijvende verzamelnaam voor een chronische, weefselvernietigende ontsteking van de darmwand, waarbij de precieze oorzaak onbekend is. De diagnose is pas ‘officieel’ na een biopt (via endoscopie) dat chronische ontstekingscellen aantoont.
Veel darmproblemen worden in de praktijk IBD genoemd, maar het gaat vaak om Chronische Enteropathie (CE). Deze verwarring maakt de behandeling van je hond onnodig ingewikkeld. Mijn aanpak begint bij het duidelijk krijgen van dit belangrijke onderscheid.
Voordat we van IBD spreken, moeten we de meest voorkomende oorzaken van chronische klachten uitsluiten. CE is de verzamelnaam voor elke darmproblematiek die langer dan drie weken aanhoudt, maar waarbij nog geen onomkeerbare weefselschade is opgetreden.
Wanneer heeft je hond géén IBD, maar mogelijk CE of een andere ziekte?
Respons op Behandeling Klachten verdwijnen na ontworming, antibiotica of een hypoallergeen dieet. In dit geval is de oorzaak vaak een parasiet, bacterie of voedselintolerantie.
Andere Ziektebeelden Ziekten als Pancreasinsufficiëntie (EPI), de Ziekte van Addison, of Hypothyreoïdie kunnen dezelfde symptomen veroorzaken. Deze dienen, met behulp van je dierenarts via bloedonderzoek worden uitgesloten, om zo kostbare tijd niet te verspillen.
Pas als al deze factoren zijn uitgesloten en de klachten blijven aanhouden, komen we dichter bij een aanname van IBD.
Maar is Endoscopie de beste eerste stap?
Vanuit een integrale aanpak zie ik een ingreep middels endoscopie, als een allerlaatste redmiddel gezien:
De Zware Belasting De ingreep vereist volledige narcose en je hond zal 12 tot 48 uur nuchter moeten zijn. Dit is een zware beproeving voor chronisch zieke, verzwakte honden. Zeker bij risico op Protein-Losing Enteropathy (PLE).
De Beperking van de Uitslag Een endoscopie stelt alleen het gevolg (de ontsteking) vast. Het geeft geen antwoord op wat de onderliggende oorzaak is zoals: een Nutriëntentekort, Intoleranties of Stress.
De Echte Oorzaken van IBD: De Auto-immuun Cyclus
IBD wordt door de Westerse Geneeskunde als een auto-immuunziekte gezien: een overmatige reactie van het immuunsysteem op prikkels, waardoor er ontstekingen ontstaan. Het vertelt je wat er gebeurt, niet waarom. Juist daarom wordt IBD vaak het 'laatje' genoemd waar specialisten hardnekkige, onverklaarbare darmproblemen in stoppen.
De reden dat deze ontsteking chronisch wordt, is dat de oorspronkelijke triggers zoals; Sterk Bewerkte Voeding, Toxische Belasting (Glyfosaat), Medische Behandelingen en met name Chronische Stress, te lang actief zijn geweest.
Deze factoren leiden tot een 'lekkende darm' (Leaky Gut). Dit zorgt voor een constante aanvoer van schadelijke stoffen, waardoor het immuunsysteem vast komt te zitten in een hardnekkige ontstekingscyclus. Omdat 80% van het immuunsysteem zich in de darmen bevindt, is dit de poort naar verdere gezondheidsproblemen.
Mijn 'Integraal 5-Stappenplan voor honden met IBD', richt zich daarom op het doorbreken van deze cyclus door de oorzaken aan te pakken, ongeacht de precieze endoscopische diagnose.
De Vaak Vergeten Rol van Micronutriënten
De reguliere behandeling van IBD bij honden richt, zich vaak op het onderdrukken van de ontsteking met medicatie zoals Prednison en Dexamethason. Hoewel dit de symptomen tijdelijk kan verlichten, vergeet deze aanpak de micronutriëntentekorten die de ontsteking in stand houden. Dit vind ik persoonlijk de cruciale, vergeten schakel in de IBD-cyclus.
De chronische ontsteking beschadigt namelijk de darmwand, wat leidt tot een slechte opname en verhoogd verlies van essentiële voedingsstoffen. Zonder deze voedingsstoffen kan de darm zichzelf niet herstellen.
Het is dan ook van belang dat de focus ligt op het gericht aanvullen van onder meer:
Vitamine B12 (Cobalamine): Een vaak gemist, ernstig tekort bij IBD. B12 is essentieel voor de aanmaak van nieuwe darmcellen en het energieleverende metabolisme. Een tekort verlamt het vermogen van de darm om zichzelf te onderhouden.
Zink: Een van de meest kritische mineralen voor het dichten van een 'Leaky Gut' en het immuunsysteem. Zink is essentieel voor celdeling en weefselherstel. Het gericht corrigeren van een zinktekort ondersteunt de directe reparatie van de darmbarrière.
Vitamine D (Cholecalciferol): Speelt een fundamentele rol bij de regulatie van het immuunsysteem. Adequate Vitamine D-spiegels zijn gelinkt aan een verminderde kans op IBD-opflakkeringen (flares) en helpen het immuunsysteem te kalmeren.
Het aanpakken van deze tekorten is een onmisbare pijler in mijn Integraal 5-Stappenplan om remissie bij honden te bereiken en te behouden!
Waarom Chronische Stress de Remissie Blokkeert
Een factor die vaak wordt onderschat is chronische stress en de impact ervan op de darm. De darm-hersenas staat continu in verbinding. Langdurige stress (door angst, onzekerheid of een te drukke omgeving) leidt tot de continue aanmaak van stresshormonen. Deze hormonen verzwakken de darmbarrière direct en wakkeren bestaande ontstekingen aan.
Zelfs als je de voeding en aanvullende suppletie zo optimaal mogelijk regelt, blijft de darm lekken zolang de 'stress-kraan' openstaat. Daarom is effectief stressmanagement geen luxe, maar een noodzaak bij een integrale aanpak, voor het bereiken van duurzame remissie.
Van Puzzel naar een Integraal Plan
Nu je hopelijk meer inzicht hebt gekregen in de complexe puzzel van lekkende darmen, tekorten en stress, zie je misschien ook in dat symptoombestrijding alleen, echt dweilen met de kraan open is. Dit is ook een van de redenen waarom losse op zichzelf staande aanpakken vaak falen. Men wil vaak een complex, gelaagd probleem te simpel en snel op proberen te lossen.
Het is onmogelijk om de darmbarrière duurzaam te herstellen of tekorten aan te vullen, zolang de stress- en de ontstekingscyclus op volle kracht blijven draaien. We moeten dit slim en gestructureerd aanpakken!
Het is tijd om al deze losse eindjes samen te brengen. Tijd voor actie!
Het Integraal 5-Stappenplan: Zo Herstel je de Darmflora en Houd je de Ontsteking onder Controle
Stap 1: De Stille Triggers Blootleggen
Voordat we kunnen beginnen met herstellen, moeten we de oorzaak achter de chronische ontsteking vinden. De diagnose IBD vertelt ons wat er mis is, maar niet waarom.
Deze eerste stap draait om een diepgaande analyse die verder gaat dan de symptomen. We richten ons op twee belangrijke onderdelen:
Uitsluiting van Andere Aandoeningen
Veel ziekten, zoals problemen met de schildklier, alvleesklier of bijnieren (Addison, veroorzaken dezelfde symptomen als een darmontsteking. Het is essentieel om deze eerst uit te sluiten via bloed- en ontlastingsonderzoek. Zonder deze uitsluiting verspil je kostbare tijd en behandel je mogelijk de verkeerde aandoening.
Gerichte Anamnese
We nemende volledige voorgeschiedenis van je hond onder de loep. Door gerichte vragen te stellen over de medische achtergrond, de voeding, de leefomgeving en chronische stress, sporen we de ‘Stille Triggers’ op. Dit zijn de factoren, die de darmbarrière beschadigen en de ontsteking actief houden.
Kortom: Stap 1 is de fundering. Door alle mogelijke verwarrende factoren uit te sluiten en de dieperliggende oorzaken te identificeren, weten we precies welk herstelplan in de volgende stappen nodig is.
Stap 2: De Darmbarrière Herstellen
Nu de triggers uit Stap 1 zijn blootgelegd, is het tijd voor het directe herstel van de darmwand. De chronische ontsteking heeft gezorgd voor een lekkende darm, waardoor schadelijke stoffen het immuunsysteem continu blijven irriteren.
In deze fase richten we ons op het dichten van deze 'lekken', om de ontstekingscyclus te doorbreken. Dit doen we middels de inzet van:
Orthomoleculaire Bouwstoffen We zetten gerichte nutriënten in die als bouwstenen dienen voor de darmwand. Denk hierbij aan stoffen zoals L-Glutamine (voor celgroei), het krachtige bioflavonoïde Quercetine (dat helpt bij het stabiliseren van de mastcellen en daarmee de darmwand) en korte-keten vetzuren zoals Boterzuur/Butyraat (voeding voor de darmcellen), die essentieel zijn voor de aanmaak en reparatie van nieuwe darmcellen.
Natuurlijke Ontstekingsremming We ondersteunen de darm met krachtige, natuurlijke ontstekingsremmers, zoals hoogwaardige Omega-3 vetzuren én Curcumine (het actieve bestanddeel uit kurkuma). Deze helpen om de overmatige ontstekingsreactie te kalmeren, zodat de darm de kans krijgt om te genezen.
Kortom: Door de darmbarrière te herstellen en de ontsteking te temperen, leggen we de fundering voor een sterk en rustig immuunsysteem, wat de sleutel is tot remissie.
Stap 3: Het Microbioom Herstellen
Na het dichten van de darmbarrière is het cruciaal om het darmmicrobioom (de darmflora) weer in balans te brengen. Bij IBD is er vrijwel altijd sprake van dysbiose; de schadelijke bacteriën hebben de overhand op de gezonde, waardoor de ontsteking en slechte vertering in stand worden gehouden.
Deze stap richt zich op het creëren van een gezond ecosysteem:
Gerichte Probiotica We gebruiken de juiste probiotica om het evenwicht te herstellen. Dit zijn specifieke, levende bacteriën die helpen om de ontstekingsreacties te kalmeren, de darmwand te beschermen en de opname van voedingsstoffen te verbeteren. Het type probiotica maakt hierbij een wereld van verschil en moet gericht ingezet worden.
De Rol van Prebiotica en Vezels Gezonde bacteriën hebben de juiste voeding nodig. Prebiotica en fermenteerbare vezels zijn de brandstof voor deze goede darmbacteriën. Door deze selectief toe te voegen aan het dieet, ondersteunen we de groei van de gewenste bacteriën die weer helpen bij het dichten van de lekkende darm.
Kortom: Een gezond microbioom is de beste bescherming van de darmwand. Door de darmflora te 'resetten', bouwen we een interne verdedigingslinie op tegen nieuwe ontstekingen.
Stap 4: Voeding op Maat en Tekorten Aanvulen
Nu de darmbarrière is gedicht en de darmflora is hersteld, is het cruciaal om het lichaam te voeden en de door de ziekte veroorzaakte tekorten aan te vullen:
Essentiële Nutriëntentekorten Corrigeren
Chronische ontsteking en diarree leiden bijna altijd tot een tekort aan essentiële voedingsstoffen. Een klassiek voorbeeld bij IBD is een ernstig Vitamine B12 (Cobalamine) tekort. Dit tekort belemmert het herstel van de darm en het zenuwstelsel. Door middel van een analyse van de bloedwaarden, kunnen we deze tekorten corrigeren direct via gerichte suppletie, omdat de opname via de beschadigde darm niet meer optimaal werkt.
Het Juiste Dieet Kiezen
De juiste voeding is de basis voor remissie en dit is altijd maatwerk:
- Hypoallergeen vs. Monoproteïne: We bepalen of een Monoproteïne dieet (één enkele eiwitbron) of een volledig Hypoallergeen dieet in eerste instantie de beste stap is.
- De Kracht van Afwisseling: Goed om te weten is dat sommige honden met IBD juist niet
goed reageren op het langdurig vasthouden aan één eiwitbron. Ze gedijen beter op afwisseling van diersoorten waardoor het immuunsysteem minder belast wordt en de
darmflora divers wordt gehouden. We bekijken of er een gecontroleerde rotatie van
eiwitbronnen nodig is voor duurzaam succes.
Kortom: Voeding op maat is maatwerk. In deze stap stemmen we dieet en suppletie precies af op de individuele behoefte van je hond, om zo het lichaam de bouwstoffen te geven die nodig zijn voor duurzame remissie.
Stap 5: Duurzame Remissie en Levenskwaliteit
De eerste vier stappen hebben geleid tot een stabiele en rustige darm. Stap 5 richt zich op het handhaven van deze gezonde staat en het waarborgen van de levenskwaliteit van je hond op de lange termijn.
Een Persoonlijke Onderhoudsplan
Remissie is geen eindpunt, maar een onderhoudsplan. Dit omvat een persoonlijk voedings- en suppletieprotocol dat precies is afgestemd op de huidige status van je hond. Dit zorgt ervoor dat de darm de benodigde bouwstoffen blijft ontvangen en de ontsteking geen kans krijgt terug te keren.
Duurzaam Stress- en Omgevingsmanagement
Aangezien chronische stress de darmbarrière direct verzwakt, is het duurzaam managen van de omgeving en het gedrag van je hond essentieel. Ik geef je handvatten om stressfactoren te herkennen en te verminderen, waardoor we de Darm-Hersenas ondersteunen en de kans op een terugval minimaliseren.
Snel Reageren op Flare-ups
Zelfs in remissie kunnen er onvoorziene triggers zijn. Je leert vroegtijdig signalen van een dreigende opflakkering (flare-up) te herkennen en direct, specifiek te reageren met aanpassingen in suppletie of voeding. Zo voorkom je dat kleine problemen uitgroeien tot een ernstige crisis.
Belangrijke Noot bij het 5 Stappenplan
Dit Integraal 5-Stappenplan is geen strikt lineair proces; in de praktijk overlappen de stappen elkaar soms. Het aanpakken van tekorten (Stap 4) kan bijvoorbeeld tegelijkertijd beginnen met het herstel van de darmbarrière (Stap 2). Dit maakt de aanpak zo krachtig: we verspillen geen tijd en richten ons in elke fase op de meest efficiënte herstelstrategie voor jouw hond!
Mijn Persoonlijke Lessen: Hoe Jémie de Basis Legde voor dit 5-Stappenplan
In de periode dat wij Jémie, onze kruising Herder-Border Collie, op zesjarige leeftijd adopteerden uit het asiel, wisten wij nog niet wat ons te wachten stond. Ze had zes jaar van haar jonge leven in het asiel doorgebracht, een omgeving die haar veel chronische stress opleverde.
Al snel viel ons op dat haar ontlasting verre van normaal was. Na een jaar bij ons en vele dierenartsbezoeken (en rekeningen) verder, kregen we de uitslag: chronische ontsteking aan de darmen (IBD). Uit de verschillende onderzoeken bleek dat haar ziekte complex was: ze had inmiddels ook ontstekingen aan haar alvleesklier (pancreatitis), blaas en galwegen, en we ontdekten een intolerantie voor meerdere voedingsstoffen. Bovendien bleek ze een 'non-responder' op alle jaarlijks toegediende vaccins. Voor ons een duidelijk teken dat haar immuunsysteem volledig overbelast was.
Toen begon voor mij de uitdaging. Naast de reguliere behandeling startte ik mijn zoektocht om haar gezondheid op een natuurlijke, integrale manier te herstellen en ondersteunen. Ik merkte al snel dat er over IBD veel tegenstrijdige en onvolledige informatie te vinden is. Een strijd die ik nu herken bij de eigenaren die met hun hond bij mij in de praktijk komen.
Dankzij deze integrale aanpak leeft Jémie (inmiddels 11 jaar oud) vandaag in duurzame remissie en is ze medicatievrij. Daarom heb ik, met de kennis uit mijn opleidingen, de ervaringen vanuit mijn praktijk én mijn eigen persoonlijke weg met Jémie, het Integraal 5-Stappenplan ontwikkeld. Hierbij streef ik naar de laagst mogelijke medicatiedosis, of in het beste geval (zoals bij Jémie) medicatievrij, waarbij de focus altijd op levenskwaliteit ligt.
Stop Met Puzzelen en Start met een Plan!
Je hebt kunnen lezen hoe complex IBD werkelijk is. Je weet dat het los aanpakken van diëten, supplementen of medicatie niet werkt als de onderliggende puzel niet systematisch wordt opgelost. Stop met zelf de puzzelstukjes bij elkaar te zoeken. Verspil geen kostbare tijd meer aan gissen en proberen. Jouw hond heeft NU een gestructureerd, integraal plan nodig.
Mijn doel is helder: ik wil dat je begrijpt wat een chronische ontsteking écht betekent en wil je concrete handvatten geven om je viervoeter op een natuurlijke en gezonde manier te ondersteunen. Dit gaat namelijk echt hét verschil maken! Mijn plan is geboren uit de noodzaak, om te stoppen met gissen en te starten met een gestructureerde oplossing.
Elke IBD-casus is uniek en vereist maatwerk. Het is daarom belangrijk om vooraf te bespreken of mijn aanpak daadwerkelijk de beste oplossing is voor jouw viervoeter. Daarom biedt ik je een vrijblijvend kennismakingsgesprek aan.
Wat Bespreken We in het Gesprek?
Dit gesprek is de eerste stap naar duurzame remissie. We bespreken:
De unieke geschiedenis en symptomen van jouw hond.
De vermoedelijke kernoorzaken in jullie specifieke situatie (stress, voeding, eerdere behandelingen).
De noodzaak van aanvullend onderzoek: indien nodig zal ik adviseren om de benodigde uitsluitingen of bloedwaarden via de dierenarts te laten bepalen.
De concrete mogelijkheden en de haalbaarheid van mijn aanpak voor jullie persoonlijke casus.
Zet vandaag nog de eerste stap en ontdek hoe je de levenskwaliteit van jouw hond merkbaar kunt verbeteren!
Ik help je heel graag op weg naar een Lang, Gezond en Gelukkig leven samen met je viervoeter!
Miranda
Integraal Orthomoleculair Therapeut voor Honden
